Hugh Everett III (1930-1982) was een Amerikaanse natuurkundige wiens theorie van de “parallelle universums” of “veel-werelden-interpretatie” onze begrip van de kwantummechanica en de aard van de werkelijkheid voor altijd veranderd heeft. Hoewel zijn werk aanvankelijk genegeerd werd, heeft zijn wetenschappelijke nalatenschap een cruciale betekenis gekregen, niet alleen in de natuurkunde, maar ook in de filosofie en populaire cultuur. Dit artikel onderzoekt in detail het leven, het werk en de impact van Everett.
Vroege Leven en Onderwijs
Hugh Everett werd geboren op 11 november 1930 in Washington D.C., in een welgestelde familie. Hij vertoonde al op jonge leeftijd een groot talent voor wiskunde en wetenschap, wat hem academisch liet uitblinken.
- Academische vorming: Everett studeerde aan de Catholic University of America voordat hij naar de Universiteit van Princeton ging om zijn doctoraat in natuurkunde te behalen. Daar kwam hij onder de hoede van John Archibald Wheeler, een van de meest prominente natuurkundigen van de twintigste eeuw, bekend om zijn werk op het gebied van algemene relativiteit en kwantummechanica.
- Vroege invloed: In Princeton raakte Everett diep geïnteresseerd in de fundamenten van de kwantummechanica, een veld vol met paradoxen, zoals het beroemde experiment van Schrödingers kat en de Kopenhaagse interpretatie, gepropageerd door Niels Bohr.
De Veel-Werelden-Interpretatie
In 1957, op 27-jarige leeftijd, presenteerde Hugh Everett zijn doctoraal proefschrift getiteld “Formulering van kwantummechanica via de universele golf functie”. Hierin stelde hij wat later de “Veel-Werelden-Interpretatie” (MWI) zou worden genoemd.
Het probleem van kwantummeting
De kwantummechanica beschrijft hoe subatomaire deeltjes (zoals elektronen en fotonen) bestaan in een staat van “superpositie”, dat wil zeggen, in meerdere staten tegelijkertijd. Echter, wanneer een meting wordt uitgevoerd, klapt het systeem samen in een enkele observeerbare staat. Dit fenomeen, bekend als het meetprobleem, was een mysterie dat de Kopenhaagse interpretatie behandelde als iets inherent “probabilistisch” en afhankelijk van de waarnemer.
De oplossing van Everett
Everett daagde dit standpunt uit en suggereerde dat de golf functie die een kwantumsysteem beschrijft niet ineenstort bij observatie. In plaats daarvan:
- Alle mogelijke uitkomsten van een meting gebeuren tegelijkertijd, maar in verschillende “takken” van het universum.
- Elke keer dat een kwantummeting wordt uitgevoerd, “splitst” het universum zich in meerdere parallelle universums, elk overeenkomend met een mogelijke uitkomst.
- Deze takken zijn even werkelijk en bestaan naast elkaar, hoewel ze niet met elkaar interageren.
Initiële reactie en afwijzing
De veel-werelden-interpretatie werd met scepsis ontvangen, zo niet met spot. Zelfs zijn mentor, John Wheeler, probeerde de claims van Everett te verzachten bij het presenteren van zijn thesis aan het publiek. De wetenschappelijke gemeenschap, geleid door figuren als Niels Bohr, verwierp het idee, deels omdat het de traditionele aanpak uitdaagde en omdat het geen experimentele methode bood om het te bewijzen.
Teleurgesteld door de kille ontvangst verliet Everett de academische natuurkunde kort na het voltooien van zijn proefschrift.
Latere Carrière en Bijdragen aan Toegepaste Wetenschap
Na zijn vertrek uit Princeton, voegde Everett zich bij de private industrie en de overheid, waar hij zijn wiskundige genie toepaste op praktische problemen.
Werk in verdediging en wiskunde
Everett werkte voor het Pentagon en ontwikkelde geavanceerde wiskundige modellen voor militaire strategie. Hij was een van de pioniers in de ontwikkeling van de speltheorie toegepast op de analyse van strategische scenario’s, voornamelijk in de context van de Koude Oorlog.
In 1964 richtte hij Lambda Corporation op, een wetenschappelijk adviesbureau dat wiskundige analyses en oplossingen voor complexe problemen leverde.
Verbinding met informatica
Everett droeg ook indirect bij aan het veld van informatica. Zijn nadruk op algoritmes en wiskundige modellering beïnvloedde de ontwikkeling van simulatie systemen en besluitvorming.
Persoonlijk Leven en Strijd
Ondanks zijn briljante inzicht, werd Everetts persoonlijke leven getekend door problemen.
Familie
Hij trouwde met Nancy Gore, met wie hij twee kinderen had, Elizabeth en Mark Oliver Everett. Mark, beter bekend als “E”, werd de leider van de alternatieve rock band Eels. De relatie tussen Hugh en zijn gezin was gecompliceerd, deels vanwege zijn afstandelijke persoonlijkheid en zijn werkobsessie.
Persoonlijke strijd
Everett leidde een ongezonde levensstijl, inclusief overmatig alcohol- en tabakgebruik. Dit, samen met de stress van zijn werk, beïnvloedde zijn gezondheid nadelig.
Herontdekking en Postume Erkenning
Hugh Everett overleed op 19 juli 1982 op 51-jarige leeftijd, door een hartaanval. Op dat moment was zijn werk vrijwel onbekend voor het grote publiek en slechts weinig gewaardeerd in de wetenschappelijke gemeenschap.
Echter, naarmate de kwantummechanica vorderde en natuurkundigen begonnen te verkennen ideeën buiten de Kopenhaagse interpretatie, kreeg Everetts theorie over veel-werelden meer relevantie.
Impact op de moderne natuurkunde
- Popularisering: In de daaropvolgende decennia verdedigden natuurkundigen zoals Bryce DeWitt en David Deutsch Everetts theorie en breidden deze uit, waarbij ze het presenteerden als een levensvatbare interpretatie van kwantummechanica.
- Moderne experimenten: Hoewel de MWI niet direct kan worden bewezen, hebben vele kwantumexperimenten de realiteit van superpositie en verstrengeling aangetoond, fundamentele concepten in Everetts interpretatie.
Populaire cultuur
Het idee van parallelle universums heeft de populaire verbeelding aangegrepen, met invloed op films, boeken en televisieseries. Voorbeelden zoals Rick and Morty, Everything Everywhere All At Once en Interstellar weerspiegelen concepten geïnspireerd door Everetts visie.
Nalatenschap
Hugh Everett III was een visionair wiens radicale idee van veel-werelden onze begrip van de natuurkunde en werkelijkheid getransformeerd heeft. Hoewel hij tijdens zijn leven afwijzing ondervond van de wetenschappelijke gemeenschap, wordt hij vandaag gevierd als een pionier wiens theorie blijft inspireren tot onderzoeken en filosofische debatten.
Everetts werk veranderde niet alleen de kwantummechanica, maar opende ook deuren naar nieuwe manieren van denken over de aard van het universum, tijd en ons bestaan. Zijn verhaal herinnert ons eraan dat revolutionaire ideeën vaak langzaam worden erkend, maar de kracht hebben om het verloop van de mensheid te veranderen.
Afbeelding uitgelicht gemaakt met Grok.