De Amerikaanse overheid lanceert risicovolle hervormingsplannen voor de Sociale Zekerheid
Het recent opgerichte Department of Government Efficiency (DOGE) van de Verenigde Staten heeft een controversieel initiatief aangekondigd dat alarmbellen doet afgaan binnen de technologische gemeenschap: het herschrijven van de codebasis van de Social Security Administration (SSA) in slechts enkele maanden. Deze aankondiging heeft geleid tot bezorgdheid onder software-ingenieurs, experts in legacy-systemen en specialisten in kritieke infrastructuur, die het plan niet alleen als overhaast beschouwen, maar ook als potentieel rampzalig.
De achtergrond van het probleem
Het fundament van het systeem dat pensioenen en sociale uitkeringen voor meer dan 70 miljoen mensen in de VS beheert, is geschreven in COBOL (Common Business Oriented Language), een programmeertaal die in 1959 werd ontwikkeld voor boekhoud-, financiële en data-verwerkingsapplicaties. De leesbaarheid en betrouwbaarheid ervan maakte COBOL tot de facto standaard voor financiële en overheidsinstellingen gedurende een groot deel van de 20e eeuw.
COBOL is door de jaren heen uitgegroeid tot een hoeksteen van kritieke software. Volgens schattingen zijn wereldwijd meer dan 800 miljard regels COBOL-code nog steeds actief, veelal in systemen die zich geen fouten kunnen veroorloven: banken, verzekeraars, luchtvaartmaatschappijen en uiteraard overheidsinstanties. Het Amerikaanse sociale zekerheidsysteem bevat tientallen miljoenen regels COBOL-code, die met databases, historische bestanden en geautomatiseerde processen zijn verbonden die al meer dan 40 jaar zonder onderbreking functioneren.
Een complexe en risicovolle migratie
Het vervangen van dit systeem door een nieuw systeem is niet zo eenvoudig als het vertalen van code. Het vereist het hercreëren van de gehele bedrijfslogica en verwerkingsregels, regel voor regel, met uiterste precisie. "Het gaat om tientallen jaren van validaties, actuarieel rekeningen, juridische aanpassingen en zorgvuldig gecodeerde uitzonderingsbeheer", legt een expert in overheidsmodernisering uit. "Elke fout kan betalingen verstoren, uitkeringen verdubbelen of zelfs gegevens verwijderen."
Bovendien is de institutionele kennis over COBOL steeds schaarser. Veel van de ingenieurs die de taal beheersten, zijn met pensioen gegaan of zijn naar andere sectoren verhuisd. Het gebrek aan opgeleid personeel maakt dat elke migratie extra inspanningen voor documentatie, reverse engineering en parallelle validatie vereist. Proberen dit in enkele maanden te realiseren, zoals DOGE voorstelt, staat haaks op de ervaring in de sector, die beveelt aan om tussen de 3 en 7 jaar te rekenen voor veilige overgangen in kritieke legacy-systemen.
Waarom niet gewoon "moderniseren"?
Een van de redenen waarom COBOL-systemen blijven functioneren, is hun bewezen betrouwbaarheid. Veel kritieke applicaties in COBOL hebben naar schatting foutpercentages van minder dan 0,1%, een cijfer dat veel moderne ontwikkelingen nog niet bereiken. Bovendien is COBOL efficiënt in het uitvoeren van massale, sequentiële taken, zoals die vereist zijn door de SSA.
Modernisering kan verschillende vormen aannemen: van cloud-emulatie tot modulaire herschrijving via microservices of geleidelijke integratie van nieuwe interfaces. Echter, alle benaderingen delen een principe: respect voor de noodzakelijke tijd voor auditing, validatie, testen en training van technisch personeel. Het plan van DOGE legt daarentegen een onmiddellijke overgang voor, wat doet vrezen voor onopgemerkte fouten, verlies van historische gegevens of zelfs beveiligingslekken.
Een kwestie van technologische beleidsvorming
De achtergrond van deze beslissing is ook politiek. Onder het motto van "efficiëntie van de overheid" en modernisering probeert DOGE een wendbare en resultaatgerichte administratie te tonen. Echter, verschillende analisten waarschuwen voor het gevaar van het verwarren van snelheid met effectiviteit, vooral in contexten waar systeemstabiliteit absolute prioriteit heeft.
In feite is de herschrijving van systemen in COBOL uitgroeid tot een van de grote debatten in software-engineering binnen de publieke sector. Landen zoals Duitsland en Japan hebben ervoor gekozen om COBOL te behouden met geleidelijke versterkingen, terwijl andere landen falen in pogingen tot volledige vervangingen; een voorbeeld hiervan is het Canadese belasting systeem dat na een decennium en miljarden dollars alsnog terugkeerde naar zijn COBOL-architectuur.
Conclusie
In een tijd waarin de samenleving meer dan ooit afhankelijk is van stabiele digitale diensten, moet de migratie van de codebasis van de Amerikaanse Sociale Zekerheid met technische verantwoordelijkheid, langetermijnvisie en zonder shortcuts worden benaderd. Ondanks zijn jarenlange geschiedenis blijft COBOL zijn functie efficiënt en robuust vervullen.
Het voorstel van DOGE, in plaats van een sprongetje naar modernisering te vertegenwoordigen, kan uitmonden in een gevaarlijke gok met onvoorspelbare gevolgen. Zoals veel ervaren ingenieurs zeggen: "Als het niet kapot is, hercodeer het dan niet haastig."