De Wereldwijde Race om Halfgeleiders: Frankrijk’s Ambitie om Leiderschap te Vermijden
De mondiale race om halfgeleiders beleeft een nieuw hoofdstuk in Europa. Frankrijk, onder leiding van Emmanuel Macron, heeft zijn inspanningen opgevoerd om Aziatische giganten zoals TSMC en Samsung te overtuigen om fabrieken voor geavanceerde chips op Frans grondgebied te vestigen. Doel: technologische autonomie waarborgen en de Europese industrie versterken in een context van wereldwijde spanningen en transformatie van toeleveringsketens.
Macron’s Visie: Chips van 2 tot 10 Nanometer voor Frankrijk
Tijdens de laatste editie van VivaTech in Parijs presenteerde de Franse president zijn ambitieuze visie: de ontwikkeling van een toonaangevende toeleveringsketen voor halfgeleiders in Frankrijk, in staat om chips tussen 2 en 10 nanometer te fabriceren. Deze technologische omvang, cruciaal voor sectoren zoals kunstmatige intelligentie, kwantumcomputing en de auto-industrie, is momenteel bijna uitsluitend voorbehouden aan fabrieken in Taiwan, de Verenigde Staten en in mindere mate Zuid-Korea.
Macron gaf toe dat het aantrekken van investeringen van wereldwijde leiders zoals TSMC of Samsung essentieel is, waarbij POMenale VS-model als voorbeeld wordt gehaald, dat meer dan 60 miljard euro aan publieke middelen heeft toegewezen via de CHIPS-wet. De taak is echter niet eenvoudig: naar schatting vereist elke geavanceerde fabriek investeringen van minimaal tussen de 10.000 en 15.000 miljoen euro, naast het overwinnen van aanzienlijke regelgevende, infrastructurele en gespecialiseerde talentuitdagingen.
Europa Reageert op Internationale Druk
De Franse impuls komt op een cruciaal moment voor Europa. De technologische afhankelijkheid van Azië en de VS, die tijdens de pandemie en de opkomst van elektrische voertuigen aan het licht kwam, heeft de Europese Unie ertoe gebracht haar eigen strategie te lanceren: de European Chips Act, die tussen 2023 en 2030 tot 43 miljard euro zal mobiliseren om de productie en R&D in halfgeleiders binnen Europa te versterken.
Toch verbleekt dit budget in vergelijking met de 280 miljard dollar die de VS in de komende tien jaar aan de sector zullen besteden, of de 150 miljard dollar die China sinds 2014 heeft geïnvesteerd. Van de Europese fondsen komen slechts 3,3 miljard euro uit de gezamenlijke begroting; de rest is afhankelijk van samenwerking tussen lidstaten en particuliere investeringen.
Wereldwijde Concurrentie en Strategische Risico’s
Frankrijk streeft ernaar zich te positioneren als een aantrekkingspool voor grote wereldwijde fabrikanten, maar de concurrentie is hevig. Landen als Duitsland hebben al het commitment van TSMC weten te realiseren om een megafabriek in Dresden te bouwen, gedeeltelijk gefinancierd door de Duitse overheid. De operatie en de opstart van dit soort geavanceerde fabrieken staan echter voor aanzienlijke technische, regelgevende en opleidingen-uitdagingen.
De geopolitieke context voegt druk toe: de exportbeperkingen van technologie die de VS aan China oplegt, de risico’s die verbonden zijn aan de concentratie van productie in Azië, en de volatiliteit van handelsrelaties hebben de behoefte aan lokale alternatieven in Europa versneld. Zoals erkend vanuit het Élysée, betekent afhankelijkheid van Amerikaanse chips het accepteren van meerkosten door invoerrechten, terwijl een grotere Chinese aanwezigheid in de Europese sector uitdagingen voor de soevereiniteit en veiligheid met zich meebrengt.
Is de Franse Inzet Realistisch?
Momenteel kan een groot deel van de Europese industrie, met name de automobielsector, zich voorzien van 16 nm of grotere chips, meer dan voldoende voor veel toepassingen. De inzet op chips van 2 tot 10 nm is echter bedoeld om voor te sorteren op de toekomstige behoeften van kunstmatige intelligentie, defensie en nieuwe technologieën.
Het succes van de Franse strategie zal afhangen van de mogelijkheid om investeringen aan te trekken, concurrerende fiscale prikkels te bieden en een regelgevend en infrastructureel kader te creëren dat kan concurreren met de wereldleiders. Macron erkent dat de taak complex is, maar stelt dat de toekomst van de technologische soevereiniteit van Europa hiervan afhangt.