Spanje als potentiële locatie voor Europese AI-gigafabrieken
Spanje kan binnenkort de thuisbasis worden van een van de vijf Europese gigafabrieken voor kunstmatige intelligentie (AI), gefinancierd door het investAI-programma van de Europese Commissie, met een budget van 20 miljard euro. Deze enorme investering zou niet alleen een economische mijlpaal zijn, maar ook de rol van Spanje in de digitale en industriële transformatie van het continent kunnen herdefiniëren.
Het nationale belang richt zich momenteel op twee grote projecten die, indien succesvol, een nieuw hoofdstuk kunnen openen in de historische rivaliteit tussen Ignacio Sánchez Galán, de voorzitter van Iberdrola, en Florentino Pérez, de leider van ACS.
Tarragona: de inzet van Telefónica en ACS
Een van de voorstellen is gebaseerd in Móra la Tova (Tarragona), nabij het Barcelona Supercomputing Center, dat wordt erkend als een Europese referentie op het gebied van high-performance computing. Dit plan wordt geleid door een consortium waarbij Telefónica de rol van hoofdcoördinator op zich neemt, terwijl ACS zijn ervaring in bouw van datacenters als belangrijke industriële partner inbrengt.
Het voorstel omvat strategische allianties met Nvidia en andere fabrikanten van hardware en software voor AI, wat de aantrekkelijkheid voor Brussel versterkt. Bovendien is het onderdeel van de agenda van de Spaans Maatschappij voor Technologische Transformatie, die verbonden is aan het Ministerie van Digitale Transformatie. De geschatte begroting bedraagt 5 miljard euro, met een roadmap die de eerste fases in 2027 voorziet.
Álava: Iberdrola en Merlin, met energiecapaciteit
De tweede grote kandidatuur wordt gepresenteerd door Iberdrola, die een andere strategie heeft ontwikkeld via haar dochteronderneming CPD4Green, gericht op duurzame datacenters. Hier heeft de Baskische energieleverancier een alliantie gesloten met MERLIN Properties, een vastgoedontwikkelaar die datacentercampussen ontwikkelt in Álava en Lissabon, die als centraal onderdeel van de infrastructuur zal fungeren.
Dit plan omvat de Portugese EDP als energiepartner en legt de nadruk op de garantie van een stabiele energievoorziening om te voldoen aan de enorme vraag van deze faciliteiten. Iberdrola rekent erop dat haar hernieuwbare activa en eerder goedgekeurde grond een concurrentievoordeel bieden. Volgens bronnen dichtbij het project kan deze faciliteit al in 2026 operationeel zijn, wat een jaar eerder is dan het plan in Tarragona en vereisen iets minder investering.
Een strijd met een vleugje zakelijke wraak
De mogelijke concurrentie tussen deze twee giganten doet herinneren aan een oude zakelijke strijd. In 2006 leidde de instap van ACS in het kapitaal van Iberdrola tot een zakelijke confrontatie die eindigde in een breuk. Twee decennia later lijkt de geschiedenis zich te herhalen, maar dit keer in een strategischer domein: kunstmatige intelligentie en digitale infrastructuren.
In dit spel staat niet alleen de reputatie van de bedrijven op het spel, maar ook een industrie die tientallen miljarden kan bewegen en het technologische landschap van Europa voor de komende decennia kan bepalen.
Europa, op zoek naar technologische soevereiniteit
Het investAI-programma van de Europese Commissie komt op een kritisch moment. Brussel vreest dat het oude continent zal achterblijven bij de dominantie van de Verenigde Staten en China op het gebied van kunstmatige intelligentie. Van de meer dan 70 ingediende kandidaturen in heel Europa zullen er slechts vijf worden geselecteerd. De uiteindelijke beslissing zal niet alleen gebaseerd zijn op financiële criteria, maar ook op strategische aspecten zoals energetische capaciteit, technologische allianties, sociale impact en bijdrage aan de Europese digitale soevereiniteit.
Spanje, dat zich heeft gepositioneerd als een van de favorieten, staat echter voor een interne dilemma: het is onwaarschijnlijk dat het land in staat zal zijn om twee gigafabrieken te huisvesten, wat Telefónica-ACS en Iberdrola-MERLIN in een directe competitie plaatst.
Tijdschema en verwachtingen
De deadline voor het indienen van bindende voorstellen eindigt in oktober, en de Europese Commissie voorziet een uitspraak tegen eind 2025. Ondertussen werkt de Spaanse regering actief aan het versterken van beide biedingen, zich bewust van de voordelen die het huisvesten van een van deze faciliteiten zou hebben voor het land, waardoor Spanje als leider in AI in Zuid-Europa kan worden gezien.
Of het nu in Tarragona of in Álava is, de installatie zou een motor voor investering, werkgelegenheid en talent aantrekken. Het zou ook kunnen dienen als katalysator voor een breder ecosysteem van startups, universiteiten en onderzoekscentra die verband houden met kunstmatige intelligentie.
Veelgestelde vragen (FAQ)
1. Wat is een gigafabriek voor kunstmatige intelligentie?
Dit zijn grootschalige infrastructuren die zijn ontworpen om de computerkracht te huisvesten die nodig is voor het trainen en uitvoeren van geavanceerde AI-modellen. Ze integreren datacenters, gespecialiseerde energievoorziening en netwerken met hoge capaciteit.
2. Waarom is Spanje kandidaat om een van deze faciliteiten te huisvesten?
Spanje heeft voordelen zoals een stevige energieverbinding, beschikbare terreinen en allianties met toonaangevende bedrijven op het gebied van telecommunicatie en energie. Daarnaast bevordert de strategische ligging in Zuid-Europa de wereldwijde connectiviteit.
3. Welke economische impact zou een gigafabriek in Spanje hebben?
Het zou miljarden aan investeringen kunnen aantrekken, hooggekwalificeerd werk genereren en het lokale technologisch ecosysteem consolideren, waardoor het land een toonaangevende rol in het gebied van AI in Europa kan spelen.
4. Wat zijn de verschillen tussen de voorstellen van Tarragona en Álava?
Het voorstel in Tarragona, geleid door Telefónica en ACS, profiteert van de nabijheid van het Barcelona Supercomputing Center en allianties met Nvidia. De Álava-voorstel, geleid door Iberdrola en MERLIN, richt zich op energiezekerheid en kan eerder operationeel zijn.
5. Welke rol speelt de Europese Commissie in dit proces?
De Commissie zal vijf projecten selecteren uit meer dan 70 biedingen, met als doel de Europese technologische soevereiniteit te bevorderen en de afhankelijkheid van buitenlandse machten op het gebied van kunstmatige intelligentie te verminderen.
Bron: vozpopuli en Digitale Strategie EU